شبی که ماه کامل شد
شبی که ماه کامل شد با جوایز فراوان در جشواره فیلم فجر برای هر مخاطبی می تواند وسوسه کننده باشد. نقطه قوت شبی که ماه کامل شد؛ کشش و روایت روان فیلم است. با وجود اینکه فیلم در استاندارد سینمای ایران یک فیلم طولانی شناخته می شود اما روایت روان فیلم باعث می گردد که شما از نشستن در سالن سینما خسته نشوید. نکته بعدی که چشم نواز است بازی بازیگران به خصوص بازیگران نقش مکمل است. در این میان از درخشش بی نظیر خانم صدرعرفایی نمی توان گذشت. فیلم اما موفقیت خود را مدیون انتخاب سوژه است. تولید و تهیه فیلم نیز نمره قابل قبولی را به خود اختصاص می دهند.
از سوی دیگر اما داستان فیلم یک مشکل بسیار بزرگ دارد. مشکل اصلی این فیلم نداشتن قهرمان است. قهرمان مفهوم گمشده ای در سینمای ایران است که فقدانش در این فیلم بیش از هر مشکل دیگری به چشم می آید. نه نقشه اول زن و نه نقش اول مرد هیچکدام قهرمان نیستند. فیلم حتی ضد قهرمان خوبی هم ندارد. نداشتن قهرمان موجب شده تا فیلم برای شما امید آفرین هم نباشد. قهرمان پروری و امید آفرینی در سینما دو مفهوم مرتبط و بسیار مهم هستند. حتی در فیلم های تراژیک که شما با مرگ یا رنج قهرمان هم روبه رو می شوید باز هم صرف وجود اینکه قهرمانی وجود دارد که بر خلاف جریان شنا می کند و معنای مبارزه را زنده نگه می دارد برای مخاطب امیدزاست. وقتی شما قهرمان را از فیلم حذف می کنید، عملا امید تغییر اوضاع را نیز از مخاطب می ستانید. این رابطه می تواند دو طرفه باشد. یعنی وقتی سینمایی امیدوار نیست قهرمان ها در آن گم می شوند.
نکته بعدی آن است که داستان آچنان که انتظار می رود نیز مطابق با واقع ساخته نشده است. اختلافات فاحشی در داستان واقعی و داستان فیلم وجود دارد. مثلا در داستان واقعی علت مسافرت نقش اول زن به پاکستان نه مهاجرت بلکه محافظت از خانواده مادری در مقابل اشرار عنوان شده است. شاید اگر روال واقعی فیلم مراعات می شد ما شاهد بروز یک قهرمان نیز می بودیم.
نکته آخر در باره این فیلم چالش آزار دهنده ی "دوربین روی دست" در سینمای ایران است. حرکت مواج دوربین در بسیاری از صحنه های فیلم آزار دهنده است. متاسفانه امروزه در سینمای ایران -و بخصوص در سینماگران جوان- تکنیک دوربین روی دست جای خود را گم کرده و عملا بکارگیری نابجای این تکنیک در سینما باعث آزار تماشاگران شده است.
در نهایت این قلم فیلم را به دلیل منفعل بودن در اصل امیدآفرینی فیلم مناسبی ارزیابی نمی کند. و احتمالا دریافت جوایز فروان در جشنواره را باید در سلیقه داوران یا ضعف دیگر فیلم ها جستجو نمود.