افکار یک زندانی

سکولاریسم بیشتر به معنای جدایی دین از سیاست معنا می شود. اما یک معنای فراتر از سکولاریسم نیز قابل تصور است و آن جدایی امر زندگی از سیاست است. برخی می پندارند که می توان بدون در نظر گرفتن یک موضع سیاسی به زندگی آسوده دست یافت. لکن حقیقتی که در این میان مغفول مانده این است که اصولا هیچ امر سکولاری در جهان و در عالم وجود ندارد، چه آنکه کسی قائل به جدایی دین از سیاست باشد.

در دنیایی که با خیر و شر آمیخته است و در آن ارده ها در جریانند نمی توان در قبال هیچ موضوعی بی موضع ماند. ضرورت موضع گیری یک اصل اجتناب ناپذیر است. چه آنکه انفعال یا همان سکولاریسم در برابر هر پدیده ای خود یک گونه از موضع گیری است.

در امر دین نیز شرط بر موضع گیری صحیح است. آن کسی دیندار و مومن تلقی خواهد شد که موضع گیری او در راستای اراده الهی باشد. اراده الهی اما از ابتدا بر شکل گیری حکومت الهی به دست منجی موعود بوده است. منجی موعودی که وجه مشترک تمامی ادیان ابراهیمی است. چنانکه خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: «وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّه وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ» (قصص/5). سوال دیگر که این معنا را روشن می سازد این است که مگر در آن حکومت الهی چه چیز محقق خواهد شد که وعده آن در تمامی ادیان داده شده و اراده ی الهی به آن تحقق یافته است؟ پر واضح است که حکومت منجی آخر الزمان به صورت کلی و در کنار تمامی اوصاف به این حقیقت جامع منتهی خواهد شد که انسان ها به صورت جمعی سر بر آستان توحید فرو خواهند آورد و در قالب یک اجتماع سازمان یافته به عبادت خداوند به معنای زندگی الهی و تحت قوانین او اقدام خواهند نمود که از پس آن عدالت و بسیاری دیگر از آرمان های همیشه جاوید بشریت حاصل خواهد شد.

از این رو نه تنها دین نمی تواند از سیاست جدا باشد بلکه زندگانی نیز آمیخته با سیاست است. چرا که موضع گیری یک اصل اجتناب ناپذیر در حیات بشری است. در این میان اما درستی موضع گیری را باید در نسبت آن با اراده الهی در تحقق حکومت اسلامی و تحقق جامعه دینی جستجو نمود. دین یک امر سیاسی و اجتماعی است و تلقی بسیاری در فهم فردی دین و جداسازی آن از امر سیاست و اجتماع تلقی غلط و تفسیر ناصحیح از رفتار اولیای دینی است. این انحراف اما از آنجا شکل گرفت که برخی مبارزه فرهنگی اولیای دین در جهت بیدار کردن مردم و احیای قلوب آنان را به بی اعتنایی به سیاست تفسیر نمودند. چه آنکه هدف از این مبارزه فرهنگی دستیابی به مردم آگاهی بود که بتوانند از سر آگاهی و اراده حول محور امام خود جمع شده و به صورت یک جامعه موحد و یکپارچه به دستیابی جامعه دینی و حکومت الهی اقدام نمایند. و نکته اینجاست که این جامعه و این حکومت جز با مبارزه فرهنگی و آگاه سازی مردم و اراده جمعی آگاهانه آنان تحقق نخواهد یافت، چه آنکه اراده خداوند از ابتدا بر این امر تعلق یافته است. که اگر بنا بود به هر وسیله ای و از هر طریقی حکومت دینی محقق شود، خداوند ارسال انبیاء و اوصیاء را یکی پس از دیگری اراده نمی نمود.