افکار یک زندانی

یادم هست که در جایی خواندم، یکی از هواداران فیلم "رستگاری در شائوشنگ" این فیلم را بیش از صد بار تماشا کرده است. تماشای چندباره ی فیلم از سوی هواداران بدون آنکه از شوق و اشتیاقشان کاسته شود بی شک یکی از معیارهای پسندیده بودن هر فیلم یا هر محصول تصویری است.

مختارنامه بی شک یکی از این آثار است. از زمان پایان اولین پخش این سریال تاریخی، به طور میانگین هر سال دوبار در شبکه های گوناگون در ایام محرم و صفر این سریال از رسانه ی ملی پخش می گردد. و همچنان هم تماشاگران تماشای این سریال را به بسیاری از برنامه های بدیع داخلی و خارجی ترجیح می دهند. این جدای از بخش فروش این سریال در نسخه های نمایش خانگی است.

مختارنامه، بی شک یکی از سه دستاورد برتر تاریخ سینما و محصولات تصویری جمهوری اسلامی ایران است. این سریال که به مدت نزدیک به یک دهه تولید و پخش آن به طول انجامیده است، به سفارش مستقیم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است و نماد یک کار سفارشی بسیار عالی است. اگر توجه کرده باشید هیچ کسی جرآت نداشت که در طول پخش سریال آن را به کنایه ی سفارشی بودن پس بزند. اینجاست که مشخص می شود، سینمای سفارشی به ذات خود پدیده ی ناخوشایندی نیست، چه آن که اگر بتوان به خوبی از امکانات موجود استفاده کرد چه بسا که آثار ماندگاری پدید بیایند.

مختارنامه در گام اول یک انتخاب هوشمندانه از سوی کارگردان و فیلمنامه نویس است. یک داستان اقتباسی از ماجرای کربلا که به صورت مستقیم به این حادثه ی حساسیت بر انگیز نمی پردازد. همچنین شخصیت قهرمان داستان – مختار - حساسیت چندانی از سوی مراکز مذهبی ایجاد نمی نماید تا قضاوت درباره ی اعمال او و داستان پردازی در کنار واقعیت های تاریخی، موجب ایجاد حاشیه های چالش گونه برای محصول گردد. از سوی دیگر داستان حکومت مختار شباهت بسیار زیادی با وضعیت معاصر ما دارد. مختارنامه داستان تلاش شیعیان برای برپایی حکومتی اسلامی و علوی است که ارتباطی واضح و مستقیم با امام معصوم به عنوان رکن اصلی دستگاه تشیع ندارد و مشروعیت خویش را از طریق نواب امام بدست آورده است. از سوی دیگر آنچه اشتراک عمیقی میان انقلاب اسلامی و داستان مختارنامه ایجاد می کند وابستگی ایدئولوژیک هر دو حکومت به داستان کربلا و قیام حضرت سیدالشهداست. چه آنکه اگر مختار به خون خواهی حضرت اباعبدالله اقدام به تشکیل حکومت نمود، انقلاب اسلامی مردم ایران نیز در محرم و عاشورای سال 57 قوام یافت و شعله ی شور حسینی در نهاد مردم در 22 بهمن ماه همان سال به ثمر رسید و پس از آن نیز تنها عاملی که باعث مقاومت مردم ایران در هشت سال دفاع مقدس و حوادث پس از آن تا کنون شده، داستان عبرت های عاشورایی عاشقان آستان امامت و ولایت بوده است.

این ها همه به همراه فیلمنامه ای از سر آگاهی در کنار قابلیت های تکنیکی مناسب و تلاش های موفق ارکان گوناگون این محصول باعث شده تا مختارنامه در میان جامعه ی شیعه و مسلمان منطقه جایگاه بسزایی داشته باشد. اگر با زوال دستگاه منحوس پهلوی، ثمره تلاش آنان برای ترویج فساد و فحشا در مجموعه ی فیلم فارسی ها همچنان باقی است و سندی بر مطالبات باطنی سرکردگان آن حکومت سرنگون شده است، بی شک مختارنامه نیز تا هر زمان که رسانه های تصویر زنده باشند در میان مردم ایران به عنوان بیانیه ی اندیشه های حاکم بر نظام جمهوری اسلامی باقی خواهد ماند و بهترین شاهد بر این ادعا سفارشی بودن این محصول است.

به امید آنکه مختارنامه الگوی رفتاری دستگاه رسانه ای منتسب به انقلاب اسلامی ایران و تمامی همفکران آن در سرتاسر گیتی گردد و ما در آینده شاهد برادرخوانده ی شایسته برای این محصول فاخر سینمایی باشیم.